کارزار تحقق عدالت زبانی: بهرسمیتشناختن زبان ترکی بهعنوان یکی از زبانهای رسمی ایران
بیانیه رسمی کارزار اینترنتی خطاب به دولت محترم جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان
ما، امضاکنندگان این کارزار اینترنتی، با کمال احترام و التزام به موازین شرعی، قانونی و اخلاقی، از دولت محترم جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ارجمند جمهوری اسلامی ایران، درخواست مینماییم تا زبان ترکی، به سبب گستردگی بینظیر مخاطبان و متکلمان آن در پهنه سرزمین ایران، در کنار زبان پارسی، بهعنوان یکی از زبانهای رسمی این کشور به رسمیت شناخته شود. این مطالبه مشروع، که ریشه در خواست دیرینه میلیونها شهروند ترکزبان ایران دارد، با تعالیم والای الهی، اصول متعالی قانون اساسی، تعهدات حقوق بشری، و وعدههای صریح جناب رئیسجمهور همراستاست.
خداوند حکیم در کتاب کریم خویش، سوره روم، آیه ۲۲، فرموده است: "وَمِنْ آیَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّلْعَالِمِینَ". این کلام الهی، اختلاف زبانها را نشانهای از آیات عظمای آفرینش دانسته و آن را موهبتی برای تعمق عالمان و خردمندان قرار داده است. همچنین، در سوره حجرات، آیه ۱۳، میفرماید: "یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ". این آیات نورانی، تنوع زبانی و قومی را عاملی برای تعارف، همبستگی، و تجلی حکمت ربانی شمردهاند. بهرسمیتشناختن زبان ترکی، گامی در راستای تحقق این تعالیم متعالی است که اقوام را به پاسداشت هویت خویش و تقویت پیوندهای اخوت فرا میخواند.
اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این سند سترگ ملی، تصریح میدارد: "زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران پارسی است... لیکن استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانههای گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان پارسی آزاد است." این اصل، بهمثابه چراغ راهی روشن، بستر قانونی لازم را برای بهرسمیتشناختن زبان ترکی فراهم میآورد؛ زبانی که با میلیونها گویشور، بخشی جداییناپذیر از میراث فرهنگی ایرانزمین است و در تعمیق وحدت ملی نقشی بیمانند ایفا میکند.
التزام جمهوری اسلامی ایران به اعلامیه جهانی حقوق بشر، بهویژه ماده دوم، که بر برابری تمامی انسانها فارغ از تمایزات زبانی تأکید میورزد، و ماده بیست و هفتم، که حق مشارکت آزادانه در حیات فرهنگی جامعه را به رسمیت میشناسد، ما را بر آن میدارد که از دولت محترم بخواهیم این حق بنیادین را برای ترکزبانان ایران به تمامی معنا محترم شمارد.
جناب آقای دکتر پزشکیان، خود در جمع پرشور مردم تبریز در استادیوم باغشمال، با زبانی شیوا و قلبی سرشار از تعهد، وعده فرمودند که پاسداشت زبان مادری را عملیاتی خواهند کرد. این سخن، که چونان نویدی امیدبخش در دلهای مردم ترکزبان ایران طنینانداز شد، گواهی است بر عزم راسخ ایشان در تحقق حقوق اقوام و حراست از تنوع فرهنگی این سرزمین کهن. ما امضاکنندگان، با تکیه بر این وعده گرانسنگ، که در حضور هزاران شاهد به زبان آمد، مصرانه خواستاریم که زبان ترکی به جایگاه شایسته خویش ارتقا یابد.
از اینرو، با استناد به کلام الله مجید، اصول قانون اساسی، تعهدات حقوق بشری، و وعده صریح جناب رئیسجمهور در باغشمال تبریز، از دولت محترم درخواست داریم که با اتخاذ تدابیر شایسته، زبان ترکی را در کنار زبان پارسی بهعنوان یکی از زبانهای رسمی ایران به رسمیت شناسد. این اقدام، نهتنها نشانهای از پایبندی به ارزشهای متعالی دینی و قانونی است، بلکه نویدبخش آیندهای درخشان برای ایران یکپارچه، متحد و سرافراز خواهد بود.
با احترام و ارادت
مجتبی رزمی تماس با مؤلف دادخواست